FUTBOLDA ANTRENMANLARIN PLANLANMASI
VE PERİYOTLAMA
FUTBOLDA ANTRENMANLARIN PLANLANMASI
Sportif antrenman, hedefi performans kapasitesini arttırmak ve daha büyük bir verime hazır olmak duygusunu geliştirmek olan planlanmış bir süreçtir.
Antrenman planı, hedeflenen belli amaçlara ulaşmak için, antrenmanı oluşturan faktörlerin, alınacak önlemlerin ayrı ayrı sistematik olarak tasarımıdır.
Antrenman planlamasının amacı, amaca uygun bir sistematik sayesinde antrenman ve müsabaka şartlarını koordine ederek, futbolcunun müsabaka esnasında en iyi performansını ortaya koymasını sağlamak ve performans yeteneğini geliştirmektir.
Diğer spor dallarında olduğu gibi futbolda da belirlenen uzun ve kısa süreli amaçlara ulaşabilmek, iyi düzenlenmiş antrenman planlaması ve periyotlaması ile mümkün olacaktır. En yüksek verimliliğe ancak bilinçli ve bilimsel temellere dayalı bir çalışma programı ile ulaşılabilir.
Antrenman planlaması ana hatları ile şu sürelere göre planlanır:
1. Uzun süreli antrenman planı: Bu planlama 2 ya da 4 yıllık bir dönemi kapsar. Futbolda daha çok alt yapılarda kullanılmakla beraber, milli takım düzeyinde, çeşitli şampiyonalara( Avrupa, dünya, olimpiyat şampiyonaları v.b.) katılabilmek amacıyla da uygulanabilir. Yarışmacı takımlar bazında şartlar oldukça değişkenlik gösterdiği için uygun değildir.
2. Yıllık antrenman planı: Bir senelik faaliyet programı içerisinde amaca ulaşmak için çalışma yılı 3 aşamada yapılır:
a) Hazırlık devresi,
b) Müsabaka devresi,
c) Geçiş Devresi.
3. Aylık ve haftalık antrenman planı,
4. Günlük antrenman planı,
5. Bir antrenman biriminin planı.
Diğer bir şekliyle planlamayı pratikte üçe ayırabiliriz:
1. Çok yıllık plan,
2. Yıllık plan,
3. Operatif plan:
a) Makro planlama(Birden çok haftayı içeren),
b) Mikro planlama(En çok bir haftayı içeren).
Uzun süreli ya da kısa süreli olsun bir planlama yaparken tüm planlama devreleri birbirinin üzerine örtülmeli ve birbirinin devamı olmalıdır. Antrenmanları planlarken aşağıda tabloda şematize edilen ilkeleri göz önünde bulundurmak gerekir:
Ön şartların açıklığa kavuşturulması
|
Sonuçlar ve hedef belirlemeleri karşılaştırılır
|
Elde edilen bilgiler değerlendirilir
|
Yapacağımız planlamada önce hedeflerimizi belirlememiz gerekmektedir. Bu hedefleri belirlerken ve daha sonraki uygulama aşamalarında, planlamada dikkat edilebilecek noktaları şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Geçmiş planlar daima analiz edilmelidir.
2. Antrenman etkinlikleri planlanırken uzun vadeli düşünülmeli ve ileri görüşlü olunmalıdır.
3. Planlama yaş grupları, cinsiyet ve gelişim özelliklerine göre ayrıntılı olarak ele alınmalıdır.
FUTBOLDA YILLIK ANTRENMAN PERİYOTLAMASI
Periyotlama:
- Bir yıllık antrenman programının bölümlere ayrılmasına denir.
- Özel spor dalına yönelik amaçlar, görevler ve içeriklerle belirlenmiş antrenman dilimlerinin bir yıllık antrenman planı içerisinde düzenlenmesidir (Jonath ve Krempel)(1 ).
- Bir antrenman yılı içerisinde sporsal formun yakalanmasına yönelik planlı değişikliklerin birbirini takip eden zaman dilimleri ile saptanmasıdır (Grosser) (2 ).
Modern gelişimler, bilimsel bulgular, sistematik bir şekilde periyotlandırılmış, uzun vadeli çalışmaların eseridir. Futbolda periyotlamada, neyin yapılacağı, neyin yapılmayacağı sistematik bir şekilde programlaştırıldığı takdirde, başarı şansı yüksek olacaktır.
Antrenmanlar;
- Yüklenmelere hazırlamak,
- Eksiklikleri gidermek,
- Varolan özellikleri daha geliştirmek,
- Özelliklerdeki devamlılığı sağlamak,
- Bu durumu muhafaza etmek,
Ruhsal ve organik gerginliği azaltıp, dinlendirmek amacı ile yaptırılır
Periyotlamayı yıl içinde yapılacak müsabakalar yönlendirirler(sezonun en yüksek noktaları) (4 );
Yıl içerisinde yalnız bir zirveye(örneğin, kısa bir sürede müsabaka) yönelik antrenmanlarla hazırlanılıyorsa; “bir uçlu periyotlama”, iki zirveye göre hazırlanılıyorsa(örneğin, atletizm açık ve kapalı salon yarışmaları); “iki uçlu periyotlama”, takım sporlarında olduğu gibi(örneğin, futbol) değişik zaman bölümlerinde yapılan çok sayıda müsabakalara göre hazırlanılıyorsa; “çok uçlu periyotlama” lar düzenlenir.
Yıllık antrenman periyotlamasında iki çıkış noktası vardır:
1. Bir mevsim önceki durum,
2. Önümüzdeki mevsimde oluşturmak istediğimiz şeyler.
Yıllık planda, sezonun başlama ve bitiş tarihleri, yaz ve kış dönemlerinin uzunluğuna bağlı kalarak her çalışma devresinin uzunluğu, birbirine bağlı olarak ana hatlarıyla belirtilir. Yalnız burada periyotlarda yapılacak, kalıp olarak düşünülmeli, bazen bir dönem diğer dönemin içine doğru girerek çalışmalar devam edebilmelidir. Böylece bir sonraki dönemin çalışması yapılırken, bir önceki dönemde tamamlanamamış bir eksiğin, etap çalışması olarak, ikinci dönemde giderilmesi sağlanır.
Ülkemiz gerçeğini de göz önünde bulundurarak profesyonel ve amatör takımlara göre yıllık antrenman periyotlamasını Tablo: 1, 2, 3 ve 4’de görüldüğü gibi profesyonel ve amatör olarak farklı örneklerle şematize edebiliriz:
Dönemler yıllık planda takvimsel olarak planlandıktan sonra amaçların, yüklenmelerin, araştırma ve testlerin planlamasına, aylık, haftalık, günlük ve bir antrenman birimi ile birlikte antrenman tür, içerik, metotlarının planlamasına geçilir.
Türkiye profesyonel ligleri çoğunlukla Mayıs ortası veya sonunda biter. Gelecek yıl müsabakalar Ağustos ortasında ve sonuna doğru başlar. Aralık ayı ortasıyla Ocak ayı ortasında devre ara dinlenmesi verilir. Müsabakalar bitince Mayıs ayı sonlarından, genellikle Temmuz ayına kadar futbolcuya izin verilir. Kulüp değiştiren futbolcularda yeni kulübüyle genellikle Temmuz ortalarında çalışmaya başlarlar.
Amatör takımların durumu ise, periyotlama açısından daha da içler acısıdır. Temmuz ayı ortasında başlayan hazırlık sezonu, Eylül ayı başında başlayan müsabaka sezonu ile devam eder. Müsabakalar, en geç gelecek yıl Şubat ayı içerisinde bitince, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran ayları ve Temmuz ayının da yarısını katarsak, dört buçuk aylık bir geçiş sezonu karşımıza çıkmaktadır.
Antrenman bilimi bu kadar uzun süre pasif dinlenme dönemi geçiren bir sporcunun bazı özelliklerinde % 50’ye yakın bir düşüş olacağını vurgular
Organik özelliklerinde bu kadar büyük düşüme uğramış futbolcu, hazırlık antrenmanlarına başladıktan 15 gün sonra hazırlık maçlarına çıkar. Arkasından iddialı turnuvalar (T.S.Y.D. ve A.S.G.D. turnuvaları gibi ) başlar. Turnuvadan kısa bir süre sonra lig maçları devreye girer. (. . .). Buna sağlıklı bir periyotlama denilemez. Çünkü; % 50 kapasite düşüşe uğramış bir futbolcu en az 6 hafta, normal 8 – 10 hafta sonra tekrar eski kapasitesine kavuşabilir. (. . .). Yeterince uygun planlama özelliği bulunmayan bu süreçler antrenörü de etkiler
Metot ve öğretim yolları tespit edilir
|
ANTRENMAN LARIN PLANLANMASI
|
Antrenmanların içerikleri belirlenir
|
|
